Номер 165, страница 97 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

165. Прачытайце верш. Прывядзіце прыклады перанясення ўласцівасцей жывых істот на з'явы прыроды. Як называецца гэты мастацкі прыём?

Дзень дажджу

Аб’явілі дзень дажджу,

і як быццам дождж падслухаў,

і як быццам дождж пачуў —

цэлы дзень пяе над вухам.

Ад налётаў дажджавых

сакавічкі снег разлезся,

ад прыкметаў веснавых

захацеў схавацца ў лесе.

Пад сасной старой залёг

і чакае плямай цёмнай,

калі першы ж ручаёк

панясе яго да Нёмна.

Цьмяна-шэрым дываном

зацягнулі неба хмары.

Дождж спявае за акном

звонкім голасам гітары.

Пад нябесны гэты душ

Падстаўляе горад плечы.

Дождж — вясне ўрачысты туш*,

Прывітання сімвал вечны.

І як тое немаўля,

пасля воднага хрышчэння

прачынаецца зямля

да вясны, да адраджэння.

Л. Кебіч.

Выпішыце з верша словы, напісанне якіх адпавядае правілу «Правапіс пры-ставак, якія заканчваюцца на зычныя».

Запішыце па памяці адну з выдзеленых строф (на выбар). Падкрэсліце ў словах арфаграмы. Растлумачце іх правапіс.

У якім значэнні ўжыта ў вершы слова туш?

Прыклады перанясення ўласцівасцей жывых істот на з'явы прыроды: дождж падслухаў, дождж пачуў, дождж п’е, снег разлезся, захацеў схавацца, залёг і чакае, хмары зацягнулі, дождж спявае, горад падстаўляе плечы, зямля прачынаецца.

Гэты мастацкі прыём — увасабленне.

Словы на правіла «Правапіс прыставак, якія заканчваюцца на зычны»: аб'явілі, падслухаў, разлезся, падстаўляе, адраджэння.

Адна з выдзеленых строф:

Ад налётаў дажджавых
сакавіцкі снег разлезся,
ад прыкметаў веснавых
захацеў схавацца ў лесе.

Арфаграмы і іх правапіс:

Ад налётаў — нязменная прыстаўка ад-, заўсёды пішацца з літарай д.

дажджавых — правапіс безударнага галоснага а ў першым складзе перад націскам (аканне), праверачнае слова: дождж.

разлезся — у прыстаўцы раз- перад звонкім зычным [л] пішацца літара з.

схавацца — нязменная прыстаўка с-.

у лесе — у месным склоне назоўнікі мужчынскага роду адзіночнага ліку маюць канчатак -е.

Слова туш ужыта ў значэнні «кароткі ўрачысты музычны твор, які выконваецца ў якасці прывітання».