Номер 96, страница 58 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

96. Прачытайце тэкст. Абгрунтуйце яго падзел на абзацы.

Спявала душа народа

Тытулаў і званняў, пасад і ўзнагарод у яго было нямала: народны артыст СССР і Беларусі, Герой Сацыялістычнай Працы, старшыня праўлення Саюза кампазітараў Беларусі... А сам Рыгор Раманавіч Шырма вышэй за ўсё ставіў сваё звычайнае захапленне — збіральнік і прапагандыст беларускай народнай песні.

Кожную магчымасць сустрэцца з людзьмі, запісаць самабытнуюЛ песню, прымаўку, загадку ці прыказку Рыгор Раманавіч выкарыстоўваў спаўна, разумеючы важнасць гэтай творчасці для народа.

У 1929 годзе ён выдаў у Вільні першы збор нацыянальнага меласу* — «Беларускія народныя песні». У 1938 годзе апублікаваў зборнік «Наша песня». Як засведчылі тагачасныя перыядычныя выданні, кнігі мелі ў асяроддзі яго землякоў незвычайны поспех.

Амаль што да васьмідзесяцігадовага ўзросту кіраваў Рыгор Раманавіч Дзяржаўнай харавой капэлай*. У знак прызнання яго асабістых заслуг перад беларускім нацыянальным мастацтвам Дзяржаўнай акадэмічнай харавой капэле было прысвоена імя яе заснавальніка — Рыгора Раманавіча Шырмы (Паводле А. Мяснікова).

Выпішыце з тэксту словы, напісанне якіх адпавядае правілам:

а) «Правапіс галосных о, э, а»;

б) «Правапіс галосных е, ё, я»;

в) «Правапіс спалучэнняў галосных у запазычаных словах».

Разгледзьце выяву паштовай маркі, прысвечанай Р. Р. Шырму. Якія рысы характару адлюстраваны на яго твары? Пра што паведамляе малюнак у правай частцы маркі? Як вы лічыце, з якой мэтай на паштовых марках змяшчаюць партрэты выдатных асоб?

Тэкст мэтазгодна падзяліць на чатыры абзацы, паколькі кожны з іх мае сваю мікратэму. Першы абзац (Тытулаў... песні.) уводзіць у тэму, знаёміць з асобай Рыгора Шырмы і яго галоўным захапленнем. Другі абзац (Кожную... народа.) раскрывае, як Р. Шырма збіраў фальклор. Трэці абзац (У 1929... поспех.) расказвае пра яго выдавецкую дзейнасць. Чацвёрты абзац (Амаль што... Шырмы.) паведамляе пра прызнанне заслуг кампазітара.

Выпішам словы:

а) «Правапіс галосных о, э, а»: народны, збор, годзе, Раманавіч, захапленне, мастацтвам.

б) «Правапіс галосных е, ё, я»: усё, беларускай, песня, Дзяржаўнай, званняў, васьмідзесяцігадовага.

в) «Правапіс спалучэнняў галосных у запазычаных словах»: Сацыялістычнай, Саюза, акадэмічнай, перыядычныя.

На твары Р. Р. Шырмы адлюстраваны такія рысы характару, як мудрасць, засяроджанасць, унутраная сіла і творчае натхненне. Яго погляд сур'ёзны і ўдумлівы, што сведчыць пра багаты ўнутраны свет.

Малюнак у правай частцы маркі, дзе паказаны нотны стан і музычныя інструменты, паведамляе пра прафесійную дзейнасць Р. Шырмы, яго непарыўную сувязь з музыкай, збіраннем і прапагандай беларускай народнай песні.

Я лічу, што партрэты выдатных асоб змяшчаюць на паштовых марках з мэтай ушанавання іх памяці, папулярызацыі іх дасягненняў і ўкладу ў развіццё краіны, а таксама для выхавання ў грамадзян пачуцця гонару за свой народ і яго гісторыю.