Номер 1, страница 63 - гдз по белорусской литературе 10 класс учебник Бязлепкіна-Чарнякевіч, Акушэвіч

1. Што вы ведаеце пра магнацкія роды Радзівілаў і Тызенгаўзаў?

1. Радзівілы — адзін з самых магутных і багатых магнацкіх родаў Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай. На працягу стагоддзяў прадстаўнікі роду займалі найвышэйшыя дзяржаўныя і вайсковыя пасады, валодалі велізарнымі зямельнымі ўладаннямі (латыфундыямі) і мелі ўласныя войскі. Іх галоўнай рэзідэнцыяй быў Нясвіжскі замак.

Сярод самых вядомых прадстаўнікоў роду:

-Мікалай Радзівіл «Чорны» — канцлер ВКЛ, маршалак вялікі літоўскі. Актыўна падтрымліваў Рэфармацыю, заснаваў у Брэсце друкарню, дзе была выдадзена знакамітая «Брэсцкая Біблія».

-Мікалай Радзівіл «Руды» — стрыечны брат «Чорнага», гетман вялікі літоўскі, выдатны палкаводзец.

-Мікалай Крыштаф Радзівіл «Сіротка» — сын «Чорнага». Вярнуўся ў каталіцтва, здзейсніў паломніцтва ў Святую Зямлю. Заснавальнік Нясвіжскай ардынацыі і перабудоўшчык Нясвіжскага замка.

-Караль Станіслаў Радзівіл «Пане Каханку» — адзін з найбагацейшых магнатаў Еўропы свайго часу, славіўся сваім уплывам у палітычным жыцці Рэчы Паспалітай.

Тызенгаўзы — шляхецкі род нямецкага паходжання ў Вялікім Княстве Літоўскім. Найбольшую вядомасць род атрымаў у XVIII стагоддзі дзякуючы дзейнасці Антонія Тызенгаўза.

Антоні Тызенгаўз — падскарбі надворны літоўскі, староста гродзенскі. Быў блізкім паплечнікам караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага і буйным рэфарматарам. У Гродне і яго ваколіцах ён заснаваў каля 20 мануфактур (суконную, збройную, карэтную і інш.), спрабаваў праводзіць аграрныя рэформы. Заснаваў у Гродне медыцынскую акадэмію, будаўнічую школу, тэатр. Яго дзейнасць значна паўплывала на эканамічнае і культурнае развіццё Гродзеншчыны, але ў выніку супярэчнасцей з іншымі магнатамі і фінансавых цяжкасцей рэформы пацярпелі няўдачу, а сам Тызенгаўз быў адхілены ад пасад.