Номер 11, страница 203 - гдз по белорусской литературе 10 класс учебник Бязлепкіна-Чарнякевіч, Акушэвіч

11. Якія гістарычныя абставіны паказаны ў камедыі Кандрата Крапівы «Хто смяецца апошнім»? Чаму твор застаецца папулярным і сёння? У чым значэнне п'есы для беларускай культуры?

11. У камедыі Кандрата Крапівы «Хто смяецца апошнім» паказаны гістарычныя абставіны 1930-х гадоў у Савецкім Саюзе. Гэта быў час сталінскіх рэпрэсій, атмасферы ўсеагульнай падазронасці, страху, даносаў і барацьбы з так званымі «ворагамі народа». П'еса адлюстроўвае сітуацыю ў навуковым асяроддзі, дзе псеўдавучоныя, кар'ерысты і прайдзісветы, такія як дырэктар інстытута геалогіі Гарлахвацкі, з дапамогай паклёпу і дэмагогіі маглі ачарніць і знішчыць сумленных і таленавітых вучоных. Аўтар сатырычна выкрывае такія грамадскія заганы, як падхалімства, нагаворшчыцтва, невуцтва і бюракратызм.

Твор застаецца папулярным і сёння, таму што ўзнятыя ў ім праблемы з'яўляюцца агульначалавечымі і вечнымі. Пытанні гонару і годнасці, дабра і зла, сумленнасці і падману актуальныя ва ўсе часы. Вобразы, створаныя аўтарам, вельмі каларытныя і пазнавальныя: нахабны кар'ерыст Гарлахвацкі, баязлівы інтэлігент Туляга, прынцыповы вучоны Чарнавус — такія тыпы сустракаюцца і ў сучасным грамадстве. Востры гумар, трапныя сатырычныя заўвагі і дынамічны сюжэт робяць камедыю цікавай для гледачоў і чытачоў розных пакаленняў.

Значэнне п'есы «Хто смяецца апошнім» для беларускай культуры вельмі вялікае. Яна з'яўляецца адным з лепшых узораў беларускай сатырычнай камедыі і класікай нацыянальнай драматургіі. Твор сцвярджае такія маральныя каштоўнасці, як сумленнасць, прынцыповасць, смеласць у адстойванні праўды. Камедыя адыграла значную ролю ў развіцці беларускага тэатральнага мастацтва. Многія выслоўі з п'есы сталі крылатымі, а імёны персанажаў — намінальнымі, што сведчыць пра глыбокае ўкараненне твора ў культурную свядомасць народа. П'еса застаецца важнай часткай школьнай праграмы і рэпертуару беларускіх тэатраў.