Номер 252, страница 143 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

252. Спішыце сказы. Вызначце спосаб утварэння прыслоўяў.

1. Плошча круглая! Ноччу і днём я схіляюся нізка-нізка перад вечным тваім агнём, перад вечным тваім абеліскам* (А. Грачанікаў).

2. Ты ў такім шчаслівым узросце, калі яшчэ сэрца не знае злосці, калі яму лёгка-лёгка біцца, калі салодка-салодка спіцца (А. Вярцінскі).

3. Туман, што быў дзе-нідзе, завалок лагчынкі, заварушыўся, папоўз бліжэй да кустоў (Б. Сачанка).

4. Увачавідкі пацямнела — зімовы дзень вечарэе дужа рана (Я. Сіпакоў).

• Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку ў сказах.

Зрабіце марфалагічны разбор прыслоўяў з апошняга сказа, карыстаючыся парадкам і ўзорамі на форзацы.

1. Плошча круглая! Ноччу і днём я схіляюся нізка-нізка перад вечным тваім агнём, перад вечным тваім абеліскам* (А. Грачанікаў).

ноччу — суфіксальны спосаб (ад назоўніка ноч);

днём — суфіксальны спосаб (ад назоўніка дзень);

нізка-нізка — складанне аднолькавых слоў (ад прыслоўя нізка).

2. Ты ў такім шчаслівым узросце, калі яшчэ сэрца не знае злосці, калі яму лёгка-лёгка біцца, калі салодка-салодка спіцца (А. Вярцінскі).

яшчэ — невытворнае;

лёгка-лёгка — складанне аднолькавых слоў (ад прыслоўя лёгка);

салодка-салодка — складанне аднолькавых слоў (ад прыслоўя салодка).

3. Туман, што быў дзе-нідзе, завалок лагчынкі, заварушыўся, паўзе бліжэй да кустоў (Б. Сачанка).

дзе-нідзе — складанне прыслоўя дзе з постфіксам -нідзе;

бліжэй — суфіксальны спосаб (вышэйшая ступень параўнання прыслоўя блізка).

4. Увачавідкі пацямнела — зімовы дзень вечарэе дужа рана (Я. Сіпакоў).

увачавідкі — зрашчэнне (зліццё) словазлучэння у вачах відко;

дужа — невытворнае;

рана — невытворнае.

● Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку ў сказах.

У сказе 1 клічнік у канцы простага клічнага сказа. Коска падзяляе аднародныя дапаўненні з паўторным прыназоўнікам.

У сказе 2 коскі ставяцца паміж часткамі складаназалежнага сказа з аднароднымі даданымі акалічнаснымі часткамі часу.

У сказе 3 коскамі выдзяляецца даданая азначальная частка.

У сказе 4 працяжнік ставіцца паміж часткамі бяззлучнікавага складанага сказа, бо змест другой часткі раскрывае прычыну таго, пра што гаворыцца ў першай.

● Зрабіце марфалагічны разбор прыслоўяў з апошняга сказа, карыстаючыся парадкам і ўзорамі на форзацы.

Увачавідкі

1. Пацямнела (як?) увачавідкі.

2. Прыслоўе.

3. Пачатковая форма — увачавідкі.

4. Разрад па значэнні — спосабу дзеяння.

5. Нязменнае слова, ступеней параўнання не мае.

6. У сказе — акалічнасць спосабу дзеяння.

Дужа

1. Рана (як? у якой ступені?) дужа.

2. Прыслоўе.

3. Пачатковая форма — дужа.

4. Разрад па значэнні — меры і ступені.

5. Нязменнае слова, ступеней параўнання не мае.

6. У сказе — акалічнасць меры і ступені.

Рана

1. Вечарэе (калі?) рана.

2. Прыслоўе.

3. Пачатковая форма — рана.

4. Разрад па значэнні — часу.

5. Нязменнае слова, ступеней параўнання не мае.

6. У сказе — акалічнасць часу.