Номер 107, страница 64 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

107. Прачытайце тэкст. Вызначце яго стыль. Абгрунтуйце сваю думку.

Беларусь — наш агульны дом

У Беларусі жывуць прадстаўнікі звыш 140 нацыянальнасцей. Гісторыя адных налічвае шмат стагоддзяў, іншыя прыехалі ў нашу краіну ў мінулым стагоддзі, нехта — у апошнія гады. Прычыны, па якіх усе яны апынуліся ў Беларусі, розныя. Але наша краіна для ўсіх зрабілася другой радзімай, дзе яны вучацца, працуюць, бяруць шлюб, дзе нараджаюцца іх дзеці, дзе знаходзяцца магілы іх продкаў.СН

Цяжка перадаць словамі пачуцці, якія ахопліваюць чалавека, калі ён далёка ад радзімы сустракае земляка. Спытайце, што яны адчуваюць у гэты момант, і вам адкажуць: адразу вее цяплом, перад вачыма ў адзін момант з'яўляюцца родны дом, бацькі, браты, сёстры. Усім хочацца чуць родную мову, успамінаць дарагія сэрцу мясціны. І гэта, мабыць, натхняе людзей на стварэнне свайго нацыянальнага асяродка. З другога боку, гэта дае магчымасць больш грунтоўна расказаць суайчыннікам пра свой народ, гісторыю і культуру сваёй краіны (Паводле Л. Міхальчук).

Выпішыце з тэксту словы з арфаграмамі — звонкімі і глухімі зычнымі. Растлумачце іх напісанне.

Ці даводзілася вам далёка ад радзімы сустракаць земляка? Раскажыце пра свае пачуцці.

1. Стыль тэксту — публіцыстычны. Аўтар разважае на важную сацыяльную тэму — Беларусь як агульны дом для прадстаўнікоў розных нацыянальнасцей. У тэксце выкарыстоўваюцца эмацыянальна-ацэначныя словы і выразы («Цяжка перадаць словамі пачуцці», «натхняе людзей», «дарагія сэрцу мясціны»), што ўздзейнічае на чытача, фарміруе яго грамадзянскую пазіцыю. Мэта тэксту — не проста паведаміць інфармацыю, а паўплываць на пачуцці і думкі людзей.

2. Словы з арфаграмамі «Правапіс звонкіх і глухіх зычных»:

Шлюб — напісанне літары б на канцы слова правяраецца формай шлюбы, дзе пасля зычнага стаіць галосны.

Продкаў — напісанне літары д перад глухім к правяраецца аднакаранёвым словам продак.

Цяжка — напісанне літары ж перад глухім к правяраецца словам цяжар.

Асяродка — напісанне літары д перад глухім к правяраецца словам асяродак.

Расказаць — у прыстаўцы рас- пішацца літара с, таму што корань пачынаецца з глухога зычнага к.

3. Так, мне даводзілася сустракаць землякоў далёка ад дома. Гэта была вельмі нечаканая і радасная сустрэча. Адразу ўзнікла адчуванне, быццам сустрэў роднага чалавека. Мы доўга размаўлялі, успаміналі родныя мясціны, агульных знаёмых. У той момант я асабліва востра адчуў сувязь са сваёй радзімай і зразумеў, як шмат нас яднае, нават калі мы знаходзімcя за тысячы кіламетраў адно ад аднаго. Гэта пачуццё цеплыні і духоўнай блізкасці засталося ў памяці надоўга.