Номер 225, страница 135 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

225. Прачытайце тэкст. Раскажыце, як утвараюцца новыя словы ў беларускай мове, што лічыцца словаўтваральнай нормай.

Утварэнне новых лексічных адзінак у мове або ўзнаўленне ў працэсе маўлення тых, што ўжо існуюць, адбываецца паводле пэўных правіл словаўтварэння і на ўзор адпаведных мадэлей. Таму калі пад літаратурнай нормай разумець прынятыяМ ў маўленчай практыцы правілы вымаўлення, словазмянення, словаўжывання і г. д., то словаўтваральнай нормай трэба лічыць утварэнне слоў і іх ужыванне ў строгай адпаведнасці з правіламі словаўтварэння, што існуюцьф у беларускай літаратурнай мове.

Напрыклад, у перыядычным друку сустракаецца слова выступоўца ў значэнні і на ўзор утварэння слова прамоўца. Аднак калі прамоўца ўтворана ад назоўніка прамова з дапамогай прадуктыўнага ў сучаснай беларускайс мове суфікса -уц-(а) (прамова — прамоў-ц-а), то выступоўца можа быць суаднесена толькі з дзеясловам выступіць (выступаць): выступіць — выступ-оўц-а. А суфікс -оўц-(а) не ўласцівы словаўтваральнай сістэме беларускай мовы.

Як і ўсе літаратурныя нормы, словаўтваральныя нормы могуць мяняцца. Толькі маўленчая практыка вырашае лёс таго ці іншага слова або запазычання, якія не адпавядаюць словаўтваральным сувязям і адносінам, што існуюць у сучаснай літаратурнай мове (Паводле А. Лукашанца ).

Раскрыйце значэнне тэрмінаў словаўтваральная сістэма, прадуктыўны суфікс.

• Складзіце схему першага сказа.

*Словаўтваральная сістэма — гэта сукупнасць усіх існуючых у мове спосабаў, сродкаў і ўзораў (мадэлей) утварэння новых слоў. Прадуктыўны суфікс — гэта суфікс, які актыўна выкарыстоўваецца ў сучаснай мове для ўтварэння новых слоў (напрыклад, суфікс -уц-(а) у слове прамоўца).

• [ O або O (тых), (што = ), = _._._ і _._._ ].