Номер 8, страница 142 - гдз по белорусской литературе 10 класс учебник Бязлепкіна-Чарнякевіч, Акушэвіч

8. У чым заключаецца ідэйны сэнс п'есы Янкі Купалы «Раскіданае гняздо»?

8. Ідэйны сэнс п’есы Янкі Купалы «Раскіданае гняздо» заключаецца ў паказе трагедыі беларускага сялянства на пачатку XX стагоддзя, абуджэнні яго сацыяльнай і нацыянальнай свядомасці, а таксама ў філасофскім асэнсаванні шляхоў барацьбы за зямлю і волю.

Галоўная ідэя твора – сцвярджэнне права народа на сваю зямлю, свой дом, сваю Бацькаўшчыну. Вобраз «раскіданага гнязда» з’яўляецца сімвалам разбуранай сялянскай сядзібы і, у больш шырокім сэнсе, сімвалам лёсу ўсёй Беларусі, пазбаўленай сваёй дзяржаўнасці і сацыяльнай справядлівасці.

Аўтар паказвае розныя шляхі вырашэння канфлікту праз вобразы членаў сям’і Зяблікаў:

Лявон, галава сям’і, увасабляе патрыярхальнае сялянства, якое верыць у магчымасць дабіцца справядлівасці законнымі, пакорлівымі шляхамі. Яго шлях – гэта шлях пакут і цярпення, які заканчваецца трагічнай смерцю, што сімвалізуе безвыніковасць пасіўнай барацьбы.

Сымон, старэйшы сын, увасабляе рэвалюцыйна-бунтарскі пачатак. Ён праходзіць эвалюцыю ад абароны ўласнага кавалка зямлі да ўсведамлення неабходнасці агульнай барацьбы за народныя інтарэсы. Яго сыход на «вялікі сход на ўвесь свет» сімвалізуе выбар шляху актыўнага змагання за сацыяльнае і нацыянальнае вызваленне.

Зоська ўвасабляе адухоўленасць і трагічны лёс прыгажосці і кахання ў жорсткім свеце. Яе вар’яцтва – вынік сацыяльных і асабістых узрушэнняў, сімвал знішчэння духоўных каштоўнасцей народа.

Праз гэтыя вобразы Янка Купала сцвярджае думку, што вярнуць страчанае «гняздо», аднавіць справядлівасць і здабыць волю можна толькі шляхам актыўнай, свядомай барацьбы, а не пакоры лёсу.