Номер 21, страница 19, частка 1 - гдз по белорусскому языку 5 класс учебник частка 1 Валочка, Зелянко

21. Прачытайце тэксты. Вызначце сітуацыю, у якой кожны з тэкс-таў можа быць выкарыстаны. Пра што ў іх гаворыцца? Як пра гэта паведамляецца: аднолькава ці па-рознаму?

I. — Ну і навальніца! Лье як з вядра!

— Ага, я ўжо вымак як цюцька.

II. Навальніца — атмасферная з'ява, якая заключаецца ў электрычных разрадах паміж так званымі кучава-дажджа-вымі (навальнічнымі) воблакамі ці паміж воблакамі і зямной паверхняй. Навальніца назіраецца ў гарачае надвор'е пры бурнай кандэнсацыі вадзяной пары над нагрэтай сушай, а так-сама ў халодных паветраных масах, якія рухаюцца на больш цёплую паверхню.

III. І раптам неба раскалолася — загрымела адразу ўсюды, нават і ў самой зямлі. Колькі кропель, важкіх, рэдкіх, узвіх-рылі струменьчыкі пылу на дарозе. А праз момант немагчыма было ўжо нічога разгледзець: ліло, бліскала, грымела з добрую гадзіну. Ніводзін удар грому не быў слабейшы за папярэдні, бліскавіцы джахалі безупынна. Навальніца набірала сілу (Паводле В. Гапеева).

Як вы думаеце, які з гэтых тэкстаў можа быць выкарыстаны ў раз-мове з сябрамі, знаёмымі, які — у навуковых выданнях (даведніках, энцыклапедыях, слоўніках), а які мы можам прачытаць у мастацкай літаратуры?

Вызначце, які з тэкстаў мае на мэце:

а) паведаміць дакладныя звесткі пра навальніцу як прыродную з'яву;

б) абмяняцца думкамі пра надвор'е;

в) перадаць словамі малюнак з'явы прыроды (навальніцы).

Усе тэксты гавораць пра навальніцу, але паведамляюць пра яе па-рознаму.

Тэкст I выкарыстоўваецца ў размове з сябрамі, знаёмымі. Яго мэта — б) абмяняцца думкамі пра надвор'е.

Тэкст II выкарыстоўваецца ў навуковых выданнях (даведніках, энцыклапедыях, слоўніках). Яго мэта — а) паведаміць дакладныя звесткі пра навальніцу як прыродную з'яву.

Тэкст III можна прачытаць у мастацкай літаратуры. Яго мэта — в) перадаць словамі малюнак з'явы прыроды (навальніцы).