Номер 329, страница 196 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

329. Прачытайце тэкст, вызначце яго адрасата і мэтанакіраванасць. Складзіце план (просты ён будзе ці складаны?) і перакажыце змест тэксту згодна з планам.

Разрады часціц залежаць ад значэння, якое яны надаюць словам, словазлучэнням ці сказам.

Сэнсавыя часціцы выражаюць дадатковыя сэнсавыя адценні значэнняў. Сюды адносяцца ўказальныя часціцы (вось, вунь, гэта), удакладняльныя (якраз, іменна, акурат, проста, амаль, прыблізна, сапраўды) і абмежавальныя (толькі, хоць, хоць бы, выключна, ледзь).

Мадальныя часціцы выражаюць сцвярджэнне, адмаўленне, пытанне. Да мадальных адносяцца сцвярджальныя (так, але, ну, ага), адмоўныя (не, ні, ані) і пытальныя часціцы (ці, хіба, няўжо, а, ну).

Эмацыянальна-экспрэсіўныя часціцы выражаюць разнастайныя пачуцці, эмоцыі. Да іх адносяцца ўзмацняльныя (нават, і, дык, ды, жа (ж), аж (ажно), ні, -такі) і клічныя часціцы (вось дык, ну і, што за, як, якія).

Формаўтваральныя часціцы служаць для ўтварэння форм умоўнага (бы, б) і загаднага (хай, няхай, давай, давайце) ладу дзеяслова.

Звярніце ўвагу!

Часціцы самі па сабе не маюць ярка выражанага лексічнага значэння. Іх значэннем лічыцца тое дадатковае адценне, якое яны надаюць моўнай адзінцы.

Адрасат тэксту: вучні, якія вывучаюць беларускую мову.

Мэтанакіраванасць: адукацыйная, інфармацыйная; мэта тэксту — пазнаёміць з разрадамі часціц паводле значэння.

План (складаны):

1. Разрады часціц у залежнасці ад іх значэння.

2. Сэнсавыя часціцы:

а) указальныя;

б) удакладняльныя;

в) абмежавальныя.

3. Мадальныя часціцы:

а) сцвярджальныя;

б) адмоўныя;

в) пытальныя.

4. Эмацыянальна-экспрэсіўныя часціцы:

а) узмацняльныя;

б) клічныя.

5. Формаўтваральныя часціцы:

а) для ўтварэння ўмоўнага ладу;

б) для ўтварэння загаднага ладу.

6. Асаблівасць лексічнага значэння часціц.

Пераказ зместу тэксту

Часціцы ў беларускай мове падзяляюцца на разрады ў залежнасці ад значэння, якое яны надаюць іншым словам, словазлучэнням або сказам.

Вылучаюць сэнсавыя часціцы, якія выражаюць дадатковыя сэнсавыя адценні. Сярод іх ёсць указальныя (вось, вунь, гэта), удакладняльныя (якраз, іменна, акурат, проста, амаль, прыблізна, сапраўды) і абмежавальныя (толькі, хоць, хоць бы, выключна, ледзь).

Мадальныя часціцы выражаюць сцвярджэнне, адмаўленне або пытанне. Яны бываюць сцвярджальныя (так, але, ну, ага), адмоўныя (не, ні, ані) і пытальныя (ці, хіба, няўжо, а, ну).

Эмацыянальна-экспрэсіўныя часціцы служаць для выражэння розных пачуццяў і эмоцый. Да іх адносяцца ўзмацняльныя (нават, і, дык, ды, жа (ж), аж (ажно), ні, -такі) і клічныя (вось дык, ну і, што за, як, якія).

Існуюць таксама формаўтваральныя часціцы, якія дапамагаюць утвараць формы дзеяслова: умоўнага ладу (бы, б) і загаднага ладу (хай, няхай, давай, давайце).

Важна памятаць, што часціцы самі па сабе не маюць выразнага лексічнага значэння. Іх значэнне заключаецца ў тым дадатковым адценні, якое яны надаюць моўным адзінкам.