Номер 314, страница 191 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

314. Прачытайце тэкст. Падбярыце загаловак у адпаведнасці з тэмай тэксту. Запішыце, устаўляючы прапушчаныя літары ў канчатках дзеясловаў. Растлумачце напісанне канчаткаў дзеясловаў.

Лес немалады. У ім і бярозы, і сосны, і асіны, і дубы. Па ўскрайку лесу падыма..цца бярэзнік, алешнік, лазняк, асіннік.

Дроб люб..ць гэты лес. У ім спява..ць птушкі, стука.. па дрэве дзяцел, свар..цца вароны, стракоч..ць сарокі. Дроб прысядз.. на сухі пень ці на паваленае бурай дрэва, супакойва..цца, слуха.., забыва..цца на хвіліну пра ўсё тое, што ляж..ць на душы цяжкім каменем і хвалю.. з дня ў дзень. Ён нават чу.., як дзесьці недалёка булькоч.. на перакатах лясны ручай.^СН

Дроб услухоўва..цца ў лёгкі пошум дрэў і згадва.. той час, калі і гэты лес, і ён сам былі маладзейшыя^М (Паводле І. Капыловіча).

Ці ёсць у вас любімыя мясціны? Чым яны адметныя?

Як вызначыць тып спражэння зваротных дзеясловаў?

Раскрыйце значэнне слова пошум.

Назавіце зборныя назоўнікі, ужытыя ў тэксце.

Падрыхтуйце паведамленне «Дарагія мясціны роднага краю».

У лесе

Лес немалады. У ім і бярозы, і сосны, і асіны, і дубы. Па ўскрайку лесу падымаецца бярэзнік, алешнік, лазняк, асіннік.

Дроб любіць гэты лес. У ім спяваюць птушкі, стукае па дрэве дзяцел, сварацца вароны, стракочуць сарокі. Дроб прысядзе на сухі пень ці на паваленае бурай дрэва, супакойваецца, слухае, забываецца на хвіліну пра ўсё тое, што ляжыць на душы цяжкім каменем і хвалюе з дня ў дзень. Ён нават чуе, як дзесьці недалёка булькоча на перакатах лясны ручай.

Дроб услухоўваецца ў лёгкі пошум дрэў і згадвае той час, калі і гэты лес, і ён сам былі маладзейшыя (Паводле І. Капыловіча).

● Мая любімая мясціна — гэта ціхі бераг ляснога возера. Ён адметны сваім неверагодным спакоем і прыгажосцю прыроды, асабліва на захадзе сонца. Гэта месца, дзе я адпачываю душой.

● Тып спражэння зваротных дзеясловаў вызначаецца гэтак жа, як і незваротных, — па інфінітыве (неазначальнай форме). Постфікс -ся (-цца) на вызначэнне тыпу спражэння не ўплывае.

●Пошум — гэта ціхі, лёгкі шум, шэпт, які ствараюць лісце, вецер або вада.

● Зборныя назоўнікі: бярэзнік, алешнік, лазняк, асіннік.

●Дарагія мясціны роднага краю

У кожнага чалавека ёсць свае дарагія сэрцу мясціны, якія саграваюць душу цёплымі ўспамінамі. Для мяне гэта сцежка да ракі, дзе ў дзяцінстве я любіў сустракаць узыход сонца. Гэта старая ліпа каля бабулінай хаты, маўклівы сведка гісторыі маёй сям'і. Гэтыя маленькія куточкі роднай зямлі — не проста геаграфічныя кропкі. Гэта часцінкі маёй душы, мае карані. Шанаваць і берагчы іх — значыць шанаваць сябе і сваю Радзіму.