Тэставая работа па лексіцы і фразеалогіі, страница 122 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

Тэставая работа па лексіцы і фразеалогіі

1. Лексічнае значэнне вызначана няправільна ў словах:

1) ле́тась — ‘у мінулым годзе, год таму назад’;

2) суку́пны — ‘аб’яднаны, сумесны, агульны’;

3) лі́пень — ‘шосты месяц каляндарнага года’;

4) та́ра — ‘тое, у чым захоўваецца або перавозіцца тавар’;

5) салярый — ‘месца, дзе здабываюць соль’.

2. Укажыце адназначныя словы:

1) аснова;

2) прыстаўка;

3) корань;

4) суфікс;

5) канчатак.

3. Адзначце нумары сказаў, у якіх выдзеленыя словы ўжыты ў пераносным значэнні:

1)Яго знешні выгляд быў бездакорны.

2) Святлана Сяргееўна ўсё яшчэ працавала на ніве навукі.

3) Людзі пачалі будаваць новыя жыцці.

4) Вокны хаты выходзяць на поўдзень.

5) На паліцы стаяла нізкапрабная літаратура.

4. Адзначце прыклады, у якіх словы з’яўляюцца амонімамі:

1) бокс (стрыжка) — бокс (від спорту);

2) алмаз (камень незвычайнай цвёрдасці) — алмаз (прылада, каб рэзаць шкло);

3) вянок (з кветак) — вянок (рад бярвення ў зрубе);

4) лёс (доля) — лёс (горная парода);

5) стол (драўляны) — стол (архетычны).

5. Укажыце рады, у якіх усе словы з’яўляюцца сінонімамі:

1) настойлівы, напорысты, упарыты, валявы;

2) прамоўца, аратар, красамоўца, пустаслоў;

3) даверлівы, прастадушны, кемлівы, наіўны;

4) упасці, паваліцца, рухнуць, шлёпнуцца;

5) раздарожжа, скрыжаванне, развілка, ростань.

6. Беларускія сінонімы да іншамоўных слоў падабраны няправільна ў парах:

1) індустрыяльны — прамысловы;

2) папулярны — вядомы;

3) арыгінальны — самабытны;

4) гарманічны — правільны;

5) камунікабельны — размоўны.

7. Адзначце пары слоў, якія не з’яўляюцца антонімамі:

1) прыліпнуць — адарвацца;

2) родны — суседскі;

3) спагада — жорсткасць;

4) здабытак — страта;

5) гаварыць — балбатаць.

8. Укажыце пары спалучэнняў слоў, у якіх ужыты амонімы:

1) кіравацца асабістым матывам — песня з вясёлым матывам;

2) пуховая падушка — падушка механізма;

3) сухі клімат — сухі пералік фактаў;

4) ліпавы мёд — ліпавы дакумент;

5) загадаў выканаць заданне — загадаў загадку.

9. З’яўляюцца міжмоўнымі амонімамі (у беларускай і рускай мовах маюць рознае лексічнае значэнне) словы:

1) пуд;

2) плот;

3) краска;

4) склон;

5) поле.

10. Адзначце словазлучэнні з няправільным спалучэннем слоў:

1) адукацыйная ўстанова;

2) адукаваная праграма;

3) ледзяны каток;

4) ледніковы перыяд;

5) ледзяная вада.

11. Маўленчыя памылкі дапушчаны ў сказах:

1) Перад слухачамі выступіў дыпламант Міжнароднага конкурсу піяністаў.

2) Качка выбралася на пясчоную выспу.

3) Грыбы ў сосновым маладзіку яшчэ не раслі.

4) Мужчына скардзіўся на моцны боль у каленчатым суставе.

5) Гаспадыня пераліла квас у ёмісты гладыш.

12. Значэнне ‘вельмі многа’ маюць фразеалагізмы:

1) у кожнай кішэні па жмені;

2) як старой бабе сесці;

3) з жабіны прыгаршчы;

4) як на Дзяды;

5) хоць гаць гаці.

13. Значэнне фразеалагізма прыведзена няправільна:

1) як карова языком злізала — ‘раптам зніккнуць’;

2) жаваць жвачку — ‘гаварыць вельмі хутка, пераскокваючы з аднаго на другое’;

3) заткнуць рот — ‘прымусіць каго-небудзь замоўкнуць’;

4) хоць касой касі — ‘вельмі вялікі’;

5) зводзіць з розуму — ‘надакучлівы, прыставаты чалавек’.

14. Адзначце сінанімічныя пары фразеалагізмаў:

1) вомегам вылазіць — у момант вока;

2) як горкая рэдзька — як пень абякло;

3) за адзін прысест — адным махам;

4) як апошняе ў печ усыпаўшы — як мыла з’еўшы;

5) лахі пад пахі — шапку ў ахапку.

15. У якасці свабодных спалучэнняў могуць ужывацца фразеалагізмы:

1) даць ляшчы ў рукі;

2) мала кашы з’еў;

3) выходзіць з сябе;

4) есці вачыма;

5) скінуць з плячэй.

16. Перакладзіце з рускай мовы на беларускую словазлучэнне резьба по дереву адным словам.

17. Якімі словамі-амонімамі называюць: 1) месяц каляндарнага года; 2) загусцелую ежу з мяснога або рыбнага з кавалачкамі мяса, рыбы?

18. Знайдзіце ў сказе маўленчую памылку і запішыце слова, неабходнае па сэнсе (у пачатковай форме):

Віктар з маленства займаўся спартыўнай грэблей.

19. Устанавіце адпаведнасць паміж фразеалагізмамі і іх значэннямі (напрыклад, 1 — а):

20. Выпішыце з тэксту:

а) слова, што мае значэнне ‘прыстасаванне, на якое падвешваецца кудзеля пры прадзенні’;

б) фразеалагізм;

в) сінонім да слова спадцішка.

Управіўшыся дома, перад полуднем збіраліся дзяўчаты: прыносілі абвязаныя хусткамі прасніцы з тоўстаю кудзеляю — іхнія калаўроткі стаялі ў Корсакавай хаце яшчэ з учарашняе раніцы... Але праўдзіва гадзіне прыходзілі хлопцы, падкрадваліся да кудзельніц, неўпрыкметку скідалі з калаўроткаў шнуры, адбіралі лёгкія і голыя яшчэ верацёны (В. Адамчык).

1. Лексічнае значэнне вызначана няправільна ў словах:

1) летась — ‘у мінулым годзе, год таму назад’;

2) сукупны — ‘аб’яднаны, сумесны, агульны’;

3) ліпень — ‘шосты месяц каляндарнага года’;

4) тара — ‘тое, у чым захоўваецца або перавозіцца тавар’;

5) салярый — ‘месца, дзе здабываюць соль’.

2. Укажыце адназначныя словы:

1) аснова;

2) прыстаўка;

3) корань;

4) суфікс;

5) канчатак.

3. Адзначце нумары сказаў, у якіх выдзеленыя словы ўжыты ў пераносным значэнні:

1) Яго знешні выгляд быў бездакорны.

2) Святлана Сяргееўна ўсё жыццё працавала на ніве навукі.

3) Людзі пачалі будаваць новае жыццё.

4) Вокны хаты выходзяць на поўдзень.

5) На паліцы стаяла нізкапробная літаратура.

4. Адзначце прыклады, у якіх словы з’яўляюцца амонімамі:

1) бокс (стрыжка) — бокс (від спорту);

2) алмаз (камень незвычайнай цвёрдасці) — алмаз (прылада, каб рэзаць шкло);

3) вянок (з кветак) — вянок (прылада бярвення ў зрубе);

4) лёс (доля) — лёс (горная парода);

5) стол (драўляны) — стол (дыетычны).

5. Укажыце рады, у якіх усе словы з’яўляюцца сінонімамі:

1) настойлівы, напорысты, упарты, валявы;

2) прамоўца, аратар, красамоўца, пустаслоў;

3) даверлівы, прастадушны, кемлівы, наіўны;

4) упасці, паваліцца, рухнуць, шлёпнуцца;

5) раздарожжа, скрыжаванне, развілка, ростань.

6. Беларускія сінонімы да іншамоўных слоў падабраны няправільна ў парах:

1) індустрыяльны — прамысловы;

2) папулярны — вядомы;

3) арыгінальны — самабытны;

4) гарманічны — правільны;

5) камунікабельны — размоўны.

7. Адзначце пары слоў, якія не з’яўляюцца антонімамі:

1) прыліпнуць — адарвацца;

2) родны — суседскі;

3) спагада — жорсткасць;

4) здабытак — страта;

5) гаварыць — балбатаць.

8. Укажыце пары спалучэнняў слоў, у якіх ужыты амонімы:

1) кіравацца асабістым матывам — песня з вясёлым матывам;

2) пуховая падушка — падушка механізма;

3) сухі клімат — сухі пералік фактаў;

4) ліпавы мёд — ліпавы дакумент;

5) загадаў выканаць заданне — загадаў загадку.

9. З’яўляюцца міжмоўнымі амонімамі (у беларускай і рускай мовах маюць рознае лексічнае значэнне) словы:

1) пуд;

2) плот;

3) краска;

4) склон;

5) поле.

10. Адзначце словазлучэнні з няправільным спалучэннем слоў:

1) адукацыйная ўстанова;

2) адукаваная праграма;

3) ледзяны каток;

4) ледніковы перыяд;

5) ледзяная вада.

11. Маўленчыя памылкі дапушчаны ў сказах:

1) Перад слухачамі выступіў дыпламант Міжнароднага конкурсу піяністаў.

2) Качка выбралася на пясочную выспу.

3) Грыбы ў сасновым маладзіку яшчэ не раслі.

4) Мужчына скардзіўся на моцны боль у каленчатым суставе.

5) Гаспадыня пераліла квас у ёмісты гладыш.

12. Значэнне ‘вельмі многа’ маюць фразеалагізмы:

1) у кожнай кішэні па жмені;

2) як старой бабе сесці;

3) з жабіны прыгаршчы;

4) як на Дзяды;

5) хоць гаць гаці.

13. Значэнне фразеалагізма прыведзена няправільна:

1) як карова языком злізала — ‘раптам знікнуць’;

2) жаваць жвачку — ‘гаварыць вельмі хутка, пераскокваючы з аднаго на другое’;

3) заткнуць рот — ‘прымусіць каго-небудзь замоўкнуць’;

4) хоць касой касі — ‘вельмі вялікі’;

5) галава і два вухі — ‘нездагадлівы, праставаты чалавек’.

14. Адзначце сінанімічныя пары фразеалагізмаў:

1) вомегам вылазіць — у момант вока;

2) як горкая рэдзька — як агнём апякло;

3) за адзін прысест — адным махам;

4) як апошняе ў печ усыпаўшы — як мыла з’еўшы;

5) лахі пад пахі — шапку ў ахапку.

15. У якасці свабодных спалучэнняў слоў могуць ужывацца фразеалагізмы:

1) даць лейцы ў рукі;

2) мала кашы з’еў;

3) выходзіць з сябе;

4) есці вачыма;

5) скінуць з плячэй.

16. Перакладзіце з рускай мовы на беларускую словазлучэнне резьба по дереву адным словам.

17. Якімі словамі-амонімамі называюць: 1) месяц каляндарнага года; 2) загусцелую ежу з мяснога або рыбнага навару з кавалачкамі мяса, рыбы?

18. Знайдзіце ў сказе маўленчую памылку і запішыце слова, неабходнае па сэнсе (у пачатковай форме):

Віктар з маленства займаўся спартыўнай грэбляй.

19. Устанавіце адпаведнасць паміж фразеалагізмамі і іх значэннямі (напрыклад, 1 — а):

20. Выпішыце з тэксту:

а) слова, што мае значэнне ‘прыстасаванне, на якое падвешваецца кудзеля пры прадзенні’;

б) фразеалагізм;

в) сінонім да слова спадцішка.

Управіўшыся дома, перад полуднем збіраліся дзяўчаты: прыносілі абавязныя хусткамі прасніцы з тоўстаю кудзеляю — іхнія калаўроткі стаялі ў Корсакавай хаце яшчэ з учарашняе раніцы... Але прадзіва не было — дзень перад Калядамі малы, як у зайца хвост, а на шэрай* гадзіне прыходзілі хлопцы, падсаджваліся да кудзельніц, неўпрыкметку скідалі з калаўроткаў шнуры, адбіралі лёгкія і голыя яшчэ верацёны (В. Адамчык).