Номер 220, страница 124 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

220. Прачытайце прыказкі. Вызначце іх тэматыку.

Калі раіш суседу, то абмазгуй да следу. Лёгка пасварышся, цяжэй памірышся. Прыглядай гасцей, каб хадзілі часцей. Трэба з людзьмі па-людску жыць.

Калі ўлетку на сонцы не папячэшся^ф, то ўзімку з холаду натрасешся^ф. Увесну плача, хто ўвосень скача. Хутка гаворышца, ды паціху робіцца. Рана не ўстанещ — многа не зробіш.

Выканайце разбор па саставе некалькіх прыслоўяў.

Узор: лёгка, па-людску.

Ці ёсць канчаткі ў прыслоўяў? Чаму?

Якімі членамі сказа з'яўляюцца прыслоўі, ужытыя ў прыказках?

Выпішыце словазлучэнні з прыслоўямі, зрабіце іх сінтаксічны разбор.

нездарма

непадалёку

сям-там

штосілы

даўным-даўно

ўвосень

ўвесну

паціху

пад вечар

у пару

Тэматыка прыказак: узаемаадносіны паміж людзьмі, працавітасць, гасціннасць, разважлівасць.

Разбор па саставе некалькіх прыслоўяў:

цяжэй: корань -цяж-, суфікс -эй.

улетку: прыстаўка у-, корань -лет-, суфіксы -к-, -у.

па-людску: прыстаўка па-, корань -люд-, суфіксы -ск-, -у.

У прыслоўяў няма канчаткаў, таму што гэта нязменная часціна мовы. Літары на канцы слова з'яўляюцца суфіксамі.

Прыслоўі, ужытыя ў прыказках, з'яўляюцца акалічнасцямі (жыць па-людску, плача ўвесну) або часткай састаўнога выказніка (лёгка пасварыцца).

Словазлучэнні з прыслоўямі:

абмазгуй да следу

хадзілі часцей

жыць па-людску

плача ўвесну

рана не ўстанеш

Сінтаксічны разбор: у словазлучэнні жыць па-людску галоўнае слова — дзеяслоў жыць, залежнае — прыслоўе па-людску. Тып сувязі — прымыканне.