Номер 228, страница 129 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

228. Прачытайце тэкст. Дайце яму загаловак.

Аднойчы вучні спыталі Арыстоцеля:

— Чаму чалавек вышэйшы за малпу?

Мудрэц на хвілінку засяродзіўся і адказаў:

— Ён пачаў задумвацца, як бы аблегчыць сабе жыццё.

У дасціпных словах бессмяротнага філасафа тоіцца глыбокі сэнс. Увесь час для існавання і развіцця нам, людзям, чагосьці не хапала. Спачатку хоць бы адзення, каб затуліцца ад дажджу ці холаду. Потым сырое мяса настолькі абрыдла, што барадаты продак наўзён не спаў, усё меркаваў, каб яго засмажыць. Затым вылез з сырой пячоры і зрабіў будан, за ім пачаў ставіць курныя хаціны, драўляныя, нарэшце, каменныя дамы, палацы.

Надакучыла хадзіць пехатой, і ён змайстраваў сабе першае кола, ад якога пайшлі-пакаціліся воз, веласіпед, аўтамабіль, цягнік, параход. І гэтак ва ўсім. Прагрэс, як вучыць філасофія^*, нараджаўся з неабходнасці пераадолення аб’ектыўных перашкод і цяжкасцей. Адкрываючы новыя гарызонты¹, чалавек нярэдка найўна меркаваў: вось і ўзняўся да апагея^*, вынайшаў нябачаную лятаючую «птушку» — аэраплан. Ніхто і ніколі гэтага не перасягне. Але праходзіў час, і аэраплан перарос у турбавінтавы, рэактыўны лайнер. З’явілася «вогненная птушка» — ракета. Навукова-тэхнічны прагрэс рухаецца сапраўды сямімільнымі крокамі, шалёнымі тэмпамі (А. Шагун ).

Выпішыце з тэксту словазлучэнні з прыслоўямі, вызначце сінтаксічную і сэнсавую ролю прыслоўяў у тэксце.

Як бы вы прадоўжылі тэкст?

Звярніце ўвагу!

Асобую групу складаюць прыслоўі, якія абазначаюць стан прыроды або чалавека і ў сказе з’яўляюцца выказнікамі: Добра ўлетку ў пушчы (В. Вольскі). У такіх сказах няма і не можа быць дзейніка (яны называюцца безасабовымі).

Некаторыя прыслоўі могуць быць толькі выказнікамі (неабходна, нельга, можна, патрэбна, трэба), яны спалучаюцца з дзеясловамі ў неазначальнай форме: Трэба дома бываць часцей, трэба дома бываць не госцем... (Р. Барадулін). Такія прыслоўі называюцца прэдыкатыўнымі.

Іншыя прыслоўі могуць быць і выказнікамі, і акалічнасцямі:

1.Гэтак радасна, гэтак хораша, гэтак цёпла (Я. Брыль).

2.Хораша разлеглася ты, наша зямля, на ўлонні старажытнай маці-планеты (М. Гамолка).

1. Рухавік прагрэсу

3. І сёння чалавецтва не спыняецца на дасягнутым. Камп'ютары, інтэрнэт, штучны інтэлект адкрываюць перад намі новыя, яшчэ больш неверагодныя гарызонты. Магчыма, у хуткім часе мы зможам перамагчы ўсе хваробы, пачнём асвойваць іншыя планеты і разгадаем самыя глыбокія таямніцы Сусвету. Аднак важна памятаць, што галоўная мэта любога прагрэсу, як і казаў мудрэц, — не тэхналогіі самі па сабе, а паляпшэнне жыцця кожнага чалавека, каб яно было больш шчаслівым і асэнсаваным.