Номер 40, страница 29 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

40. Прачытайце верш, устаўляючы прапушчаныя словы — назвы месяцаў.

Год і яго сыны

Мае год сыноў — дванаццаць.

Як асілкі ўсе яны.

Па чарзе ідуць на працу —

Не лянуюцца сыны.

... воды ў рэках студзіць,

... снег мяце ў сумёт,

... працвесне будзіць,

... сплаўляе лёд.

... сяўбу распачынае,

... выкасіць лугі,

... колас налівае

ЗернемМ поўным і тугім.

... ураджай збірае —

Жне і возіць ярыну*.

Бульбу ... капае,

Сее ў полі збажыну.

Што рабіць, ... знае —

Агароднік-ільнавод —

Буракі з палёў збірае,

Лён адвоззіць на завод.

... услаў дубровы

Лісцем жоўтым, залатым,

... возіць з лесу дровы,

На рацэ кладзе масты.

З. Пучынскі.

Раскрыйце лексічнае значэнне слова прадвесне.

Назавіце словы, якія абазначаюць дзеянне. На якія пытанні яны адказваюць? Да якой часціны мовы адносяцца?

• Знайдзіце ў вершы сказ, які адпавядае схеме:

[____ ====], [____ ====], [____ ====].

Запішыце гэты сказ, устаўляючы прапушчаныя словы. Вызначце час ужытых у сказе дзеясловаў.

Студзень воды ў рэках студзіць,
Люты снег мяце ў сумёт,
Сакавік прадвесне будзіць,
Красавік сплаўляе лёд.

Май сяўбу распачынае,
Чэрвень выкасіць лугі,
Ліпень колас налівае
Зернем поўным і тугім.

Жнівень ураджай збірае —
Жне і возіць ярыну.
Бульбу Верасень капае,
Сее ў полі збажыну.
Што рабіць, Кастрычнік знае —
Агароднік-ільнавод —
Буракі з палёў збірае,
Лён адвозіць на завод.

Лістапад услаў дубровы
Лісцем жоўтым, залатым,
Снежань возіць з лесу дровы,
На рацэ кладзе масты.

Прадвесне — гэта ранні перыяд вясны, час перад яе сапраўдным пачаткам.

Словы, якія абазначаюць дзеянне (дзеясловы): мае, ідуць, не лянуюцца, студзіць, мяце, будзіць, сплаўляе, распачынае, выкасіць, налівае, збірае, жне, возіць, капае, сее, рабіць, знае, збірае, адвозіць, услаў, возіць, кладзе. Яны адказваюць на пытанні што робіць?, што робяць?, што зрабіць?, што зрабіў?, што рабіць?

• Сказ, які адпавядае схеме [— ===], [— ===], [— ===]: Май сяўбу распачынае, Чэрвень выкасіць лугі, Ліпень колас налівае зернем поўным і тугім.

У гэтым сказе дзеясловы ўжыты ў форме: распачынае — цяперашняга часу, выкасіць — будучага часу, налівае — цяперашняга часу.