Номер 41, страница 30 - гдз по белорусскому языку 7 класс учебник Валочка, Зелянко

41. Прачытайце тэкст. Да якога тыпу ён належыць? Абгрунтуйце сваю думку.

Смелая вавёрачка

Аднекуль наляцеў вецер. Трывожна зашумеў лес.ch Па небе сунулася чорная хмара. Раскаціста ўдарыў гром. Бліснула маланка. І раптам лінуў цёплы дождж.

Стаю пад елкаю. Побач — кошык з грыбамі. Наверсе пабліскваюць карычневымі капялюшыкамі тры баравічкі-прыгажуны.

Праз некаторы час дождж пацішэў. Тонкія ніткі яго аслаблі і ледзьве прабіваліся да зямлі. Я нагнуўся, каб узяць кошык і пайсці дамоў, але так і застыў ад здзіўленняM. У кошыку, на грыбах, сядзела маладая вавёрачка! У пярэдніх лапках яна трымала баравічок і смела паглядзела на мяне круглымі вочкамі-пацеркамі.

Я зразумеў, у чым справа, і засмяяўся. А вавёрачка з баравічком у лапках скокнула з кошыка.

— Якая ж ты смелая! — сказаў я вавёрачцы. — Ні дажджу, ні мяне не пабаялася! Пакуль я стаяў пад ялінаю, ты да зімы рыхтавалася (Паводле Я. Галубовіча).

Выпішыце з тэксту па 2-3 дзеясловы, якія абазначаюць: а) фізічныя дзеянні (маляваць, апранаць...); б) рух, перамяшчэнне ў прасторы (бегчы, плаваць...); в) стан чалавека ці прыроды (радавацца, спаць...); г) маўленчую, разумовую дзейнасць (гутарыць, думаць...).

Дайце імя герою апавядання. Вусна перакажыце тэкст ад 3-й асобы, карыстаючыся выпісанымі дзеясловамі як апорнымі словамі.

• Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку ў сказе з простай мовай.

Гэты тэкст належыць да тыпу апавяданне, таму што ў ім ёсць сюжэт (гісторыя пра сустрэчу з вавёрачкай), паслядоўнае развіццё падзей і персанажы (апавядальнік і вавёрачка).

а) фізічныя дзеянні: нагнуўся, узяць, трымала;

б) рух, перамяшчэнне ў прасторы: сунулася, пайсці, скокнула;

в) стан чалавека ці прыроды: зашумеў, застыў, сядзела;

г) маўленчую, разумовую дзейнасць: зразумеў, сказаў, паглядала.

● Герою апавядання можна даць імя Янка.

● У сказе «— Якая ж ты смелая! — сказаў я вавёрачцы. — Ні дажджу, ні мяне не пабаялася!» прамая мова выдзяляецца працяжнікамі. Першая рэпліка з'яўляецца клічным сказам, таму пасля яе стаіць клічнік. Словы аўтара, якія ідуць пасля, пачынаюцца з працяжніка і малой літары. Другая рэпліка пачынаецца з новага радка з працяжніка.