Номер 255, страница 156 - гдз по белорусскому языку 10 класс учебник Валочка, Васюковіч

255. Размяркуйце словы па групах у залежнасці ад роду. Раскажыце пра асаблівасці вызначэння роду нескланяльных назоўнікаў і абрэвіятур.

Мэры, ДУА, какаду, БРСМ, папуры, Батумі, ВКЛ, лэдзі, жалюзі, Жулія, грызлі, Конга (рака), куцюр'е, івасі, МНС, Мінэканомікі, самба, бістро, жако, агработа, вета, Цэнтрвыбаркам, рэзюмэ, тарнада, клішэ, калібры, Кіліманджара (гара), манпансье, Элен, кюрэ, камюніке, пані, леча, Чылі, табу, маэстра, фрау, Антарыа (возера), Каларада (рака), метро.

Растлумачце напісанне слоў з арфаграмай «Правапіс о, э, а».

Мужчынскі род: какаду, БРСМ, Батумі, грызлі, куцюр’е, жако, Цэнтрвыбаркам, калібры, кюрэ, маэстра.

Жаночы род: Мэры, ДУА, лэдзі, Жулія, Конга (рака), івасі, самба, аргработа, Кіліманджара (гара), Элен, пані, фрау, Чылі, Каларада (рака).

Ніякі род: папуры, ВКЛ, бістро, МНС, Мінэканомікі, вета, рэзюмэ, тарнада, клішэ, манпансье, камюніке, леча, табу, Антарыа (возера), метро.

Толькі множны лік: жалюзі.

Род нескланяльных назоўнікаў-агульных назваў вызначаецца паводле іх суаднесенасці з пэўным семантычным разрадам слоў: назвы асоб мужчынскага полу адносяцца да мужчынскага роду (маэстра, кюрэ); назвы асоб жаночага полу — да жаночага роду (лэдзі, фрау); назвы жывых істот (акрамя асоб) адносяцца да мужчынскага роду (какаду, грызлі), за выключэннем слоў, якія абазначаюць віды рыб і адносяцца да жаночага роду (івасі); назвы неадушаўлёных прадметаў адносяцца да ніякага роду (метро, табу). Род нескланяльных геаграфічных назваў вызначаецца паводле роду агульнай назвы, якой яны адпавядаюць: горад (м.р.) Батумі, рака (ж.р.) Конга, возера (н.р.) Антарыа. Род нескланяльных абрэвіятур вызначаецца паводле роду апорнага (граматычна галоўнага) слова ў расшыфраваным словазлучэнні: БРСМ — Беларускі рэспубліканскі саюз (м.р.) моладзі, ДУА — дзяржаўная ўстанова (ж.р.) адукацыі, ВКЛ — Вялікае Княства (н.р.) Літоўскае.

У словах іншамоўнага паходжання Конга, Каларада, Антарыа, маэстра, табу, самба і інш. галосныя о, э, а пішуцца ў адпаведнасці з напісаннем у мове-крыніцы і не падпарадкоўваюцца правілу акання. У складаных словах аргработа, Мінэканомікі, Цэнтрвыбаркам выкарыстоўваюцца злучальныя галосныя о, а. Галосная а пішацца пасля цвёрдага зычнага: аргработа. Галосная о пішацца пасля цвёрдага зычнага, калі першая частка слова — гэта запазычаная аснова на -о: Мінэканомікі.